"Ο θρυλικός Μουτζούρης"

Στις 12 Οκτωβρίου 1895 το ατμοκίνητο τρενάκι του Πηλίου, ο γνωστός "μουντζούρης", έκανε το πρώτο του δρομολόγιο από το Βόλο στα Ανω Λεχώνια (13χλμ). Οκτώ χρόνια αργότερα, στις 2 Ιουλίου 1903 εγκαινιάστηκε και η επέκταση της γραμμής από τα Ανω Λεχώνια έως τις Μηλιές (15,2 χλμ).

Τηλέφωνο 24210 28555
Δρομολόγια
Σάββατο και Κυριακή Από Λεχώνια 11.00 - Από Μηλιές 16.00
Το καλοκαίρι κάθε μέρα. Τηλεφωνήστε για επιβεβαίωση

Στα τέλη του 19ου αιώνα, στα πλαίσια της πολιτικής του Χαρίλαου Τρικούπη περί σιδηροδρόμων, κατασκευάστηκε το Θεσσαλικό δίκτυο (πλάτους 1 μέτρου) που συνέδεε το λιμάνι του Βόλου με το Βελεστίνο και στη συνέχεια με τη Λάρισα, τα Φάρσαλα, τη Καρδίτσα, τα Τρίκαλα και τη Καλαμπάκα. Η ανάδοχος εταιρία "Σιδηρόδρομοι Θεσσαλίας", στη λογική της επέκτασης του δικτύου προς τα ανατολικά, αποφάσισε την δημιουργία γραμμής που θα ένωνε τον Βόλο με τα παράλια του Παγασητικού κόλπου, περιοχές που εκείνη την εποχή στερούνταν συγκοινωνιακών μέσων. Τα συμβόλαια υπεγράφησαν με το Ελληνικό Δημόσιο το 1895.

Λόγω της μορφολογίας του εδάφους, επιλέχθηκε πλάτος γραμμής 60εκ. Ο σχεδιασμός και η επίβλεψη ανετέθη στον Ιταλό μηχανικό Εβαρίστο ντε Κίρικο (Evaristo De Chirico), πατέρα του διάσημου υπερρεαλιστή ζωγράφου Giorgio de Chirico. Για το έργο χρησιμοποιήθηκαν Ιταλοί εργάτες αλλά και Πηλιορείτες χτίστες. Το αποτέλεσμα προκαλεί μέχρι και σήμερα θαυμασμό τόσο για την αρτιότητα κατασκευής όσο και για την απόλυτη εναρμόνιση με τη γύρω περιοχή, δημιουργώντας ένα σύνολο εκπληκτικής ομορφιάς και καθιστώντας την διαδρομή μια από τις διασημότερες τουριστικές σιδηροδρομικές διαδρομές.

Για τις ανάγκες του έργου κατασκευάστηκαν, μεταξύ άλλων, εννέα γέφυρες (οκτώ λίθινες και μια μεταλλική), δυο σήραγγες και μεγάλος αριθμός έργων αντιστήριξης. Ιδιαίτερη μνεία χρήζει η σπάνια στο είδος της μεταλλική γέφυρα πάνω από τον χείμαρρο Ταξιάρχη, όπου οι γραμμές σχηματίζουν καμπύλη επάνω στον ευθύγραμμο φορέα της γέφυρας. Σήμερα η γέφυρα είναι γνωστή ως γέφυρα "Ντε Κιρικο" προς τιμήν του Ιταλού σχεδιαστή της. Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι μια άλλη γέφυρα, η γέφυρα του Βρυχώνα (κατασκευής 1917) είναι η πρώτη γέφυρα στην Ελλάδα που κατασκευάστηκε από οπλισμένο σκυρόδεμα (μπετόν).

Σε ότι αφορά το τροχαίο υλικό, αρχικά επιλέχθηκαν 3 ατμομηχανές Hagans οι οποίες όμως αποδείχτηκαν ανεπαρκείς για την επέκταση προς Μηλιές κι έτσι ο στόλος εμπλουτίστηκε το 1903 με 5 Βελγικές. Επίσης χρησιμοποιηθήκαν επιβατικές άμαξες ανοιχτές και κλειστές καθώς και φορτηγάμαξες.

Στα χρόνια που λειτούργησε, το τρένο προσέφερε σημαντικές υπηρεσίες στην ανάπτυξη του ανατολικού Πηλίου, μεταφέροντας ανθρώπους και εμπορεύματα. Ενα παράδειγμα συμβολής στην ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών είναι το γεγονός ότι η εργολάβος εταιρία υπέγραψε συμβάσεις σύμφωνα με τις οποίες είχαν την υποχρέωση της επισκευής των χωμάτινων μονοπατιών που πάθαιναν ζημιές από την χρήση από τα μουλάρια που κουβαλούσαν υλικά, με αντάλλαγμα την άδεια να βοσκούν τα ζώα στα περιβόλια των ντόπιων. Με τον τρόπο αυτό κατασκευάστηκαν πολλά καλντερίμια.

Στη διάρκεια της κατοχής, ο Γερμανικός στρατός χρησιμοποίησε το τρένο για τις μεταφορές του, ενώ κατά την αποχώρησή του, ανατίναξε μεγάλο μέρος του υλικού το οποίο και αποκαταστάθηκε στη συνέχεια.

Με την ανάπτυξη του οδικού δικτύου της περιοχή, το τρένο άρχισε σιγά-σιγά να απαξιώνεται ως μεταφορικό μέσο. Η αύξηση της κυκλοφορίας στο κέντρο του Βόλου δημιούργησε επιπλέον προβλήματα. Χαρακτηριστικό είναι ότι στα τελευταία χρόνια λειτουργίας, μόνο το πρώτο δρομολόγιο από Βόλο και το τελευταίο από Μηλιές διέσχιζαν την οδό Δημητριάδος. Τελικά, την 1η Αυγούστου του 1971, το τρένο, νικημένο, σταμάτησε να κυκλοφορεί ...

Στη δεκαετία του 80 έγιναν προσπάθειες για την αναβίωση του "μουντζούρη" με αποτέλεσμα το τρένο να εμφανίζεται περιστασιακά στους δρόμους της περιοχής. Το 1994, ο ΟΣΕ ξεκίνησε εργασίες αποκατάστασης τόσο της γραμμής όσο και κάποιων κτηρίων. Τελικά στις 25 Μαΐου 1996 δόθηκε ξανά στην κυκλοφορία το τμήμα Aνω Λεχώνια - Μηλιές. Σήμερα λειτουργεί κυρίως τα Σαββατοκύριακα, προσφέροντας στους επισκέπτες τη μοναδική ευκαιρία να θαυμάσουν την περιοχή μέσα από μια πανέμορφη διαδρομή εκτός του οδικού δικτύου.